प्रस्तावना:

टिकटक आजको डिजिटल युगमा सबैभन्दा लोकप्रिय सामाजिक सञ्जाल प्लेटफर्महरूमध्ये एक हो। छोटो भिडियो शेयर गर्ने माध्यमका रूपमा सुरू भएको टिकटकले युवाहरूको जीवनशैलीमा ठूलो परिवर्तन ल्याएको छ। जहाँ यसले धेरै प्रतिभालाई उजागर गर्ने माध्यम बनिरहेको छ, त्यहाँ यसको दुरुपयोगले सामाजिक, मानसिक र नैतिक क्षेत्रहरूमा गम्भीर असर पारिरहेको छ।

मुख्य अंश 

१. दैनिक जीवनमा नकारात्मक प्रभाव

टिकटकले धेरै युवाहरूलाई आफ्नो वास्तविक जीवनभन्दा ‘भर्चुअल जीवन’मा रमाउन प्रेरित गरिरहेको छ। फलस्वरूप अध्ययन, पेशा, परिवार र सामाजिक जिम्मेवारीबाट टाढा रहन थालेका छन्। धेरैजसो युवाहरू दिनभर टिकटक भिडियो बनाउने वा हेर्नेमा समय खर्च गर्छन्, जसले उनीहरूको उत्पादकता र अनुशासनमा गिरावट ल्याएको छ।

२. अश्लीलता र भ्रामक सामग्रीको बृद्धि

टिकटकमा खुलेर अश्लील र अनैतिक सामग्री बनाउने प्रतिस्पर्धा चलेको देखिन्छ। किशोर-किशोरीहरूले लोकप्रियता र लाइकको लोभमा आफ्ना शारीरिक अंग प्रदर्शन गर्न समेत पछि परेका छैनन्। यसले हाम्रो सांस्कृतिक र नैतिक मूल्यहरूमा ठेस पुर्‍याएको छ।

३. हिंसा, आत्महत्या र अपराधमा उक्साहट

केही टिकटक ट्रेन्डहरू यस्ता छन् जसले हिंसात्मक गतिविधि, आत्महत्या वा आपराधिक क्रियाकलापलाई रोमाञ्चक ढंगले प्रस्तुत गर्छन्। धेरैजसो प्रयोगकर्ताले यस्ता ट्रेन्ड पछ्याउँदै गर्दा आफ्नो वा अरूको जीवनमा खतरा उत्पन्न गरेका छन्। नेपालमा समेत केही यस्ता घटनाहरू सार्वजनिक भइसकेका छन् जहाँ टिकटक भिडियो बनाउने क्रममा ज्यानसमेत गुमेको छ।

४. झुठा प्रचार र अफवाह फैलाउने माध्यम

टिकटकमार्फत गलत सूचना तथा अफवाह छिटो फैलिने गर्छ। कुनै पनि खबर वा दृश्यलाई बिना पुष्टि प्रस्तुत गरिँदा सामाजिक अस्थिरता, जातीय द्वन्द्व वा भ्रम उत्पन्न हुनसक्छ।

निष्कर्ष:

टिकटक एकदमै शक्तिशाली माध्यम हो — यसले नकारात्मक भन्दा पनि सकारात्मक प्रभाव पार्न सक्छ, यदि सही तरिकाले प्रयोग गरियो भने। तर वर्तमान परिदृश्यमा यसको दुरुपयोगले हाम्रो समाज, संस्कार र मानसिक स्वास्थ्यमा नकारात्मक असर पारिरहेको छ। यसैले अभिभावक, शिक्षक, सरकार र स्वयं प्रयोगकर्ताले सचेत भएर यसको प्रयोग गर्न आवश्यक छ। आवश्यक परेमा कानुनी तथा नियामक व्यवस्था पनि कडा बनाउनुपर्छ।